مجموعه کتابها و مقالات استاد علی حسین امیری

﴿وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقوا وَاذكُروا نِعمَتَ اللَّهِ عَلَيكُم إِذ كُنتُم أَعداءً فَأَلَّفَ بَينَ قُلوبِكُم فَأَصبَحتُم بِنِعمَتِهِ إِخوانًا وَكُنتُم عَلى شَفا حُفرَةٍ مِنَ النّارِ فَأَنقَذَكُم مِنها كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُم آياتِهِ لَعَلَّكُم تَهتَدونَ﴾ (آل عمران/ 103)

«و همگي به ریسمان خدا (رشته دين خدا) چنگ زده و به راههاي متفرق نرويد، و به ياد آريد اين نعمت بزرگ خدا را كه شما با هم دشمن بوديد خدا در دلهاي شما الفت و مهرباني انداخت، و به لطف خداوند همه برادر ديني يكديگر شديد، در صورتيكه در پرتگاه آتش بوديد خدا شما را نجات داد چنين خداوند آياتش را براي شما بيان مي كند باشد كه به مقام سعادت هدايت شويد».

مقدمه

با سلام و درود بر حضرت محمد ص پيامبر و فرستادة خدا و خاندان پاكش و اصحاب وفادارش.

هدف از اين نگارش اين مختصر، پايان دادن به بحث پيرامون اسم و نام خليجي است كه در جنوب كشور ايران واقع شده است (البته با كشورهاي ديگر نيز از جهاتی ديگر داراي مرز است، و چون اين مطالب را براي فارسي زبانان نوشته ايم به كشور ايران اشاره نموديم).

اين نكته حائز اهميت است كه هميشه در طول تاريخ موضوعي براي اختلاف و تفـرقه ميان مسلمين وجود داشته است، و استعمار جهاني نيز از آن بهره مي‌برده است، و چنانچه با نگاهی باز بنگريم، خواهيم ديد كه اكثر اين موضوعات پوچ و بيهوده بوده و داراي اهميت فراواني نبوده است، ولي كساني كه در پي اختلاف انداختن بين مسلمين بوده اند هميشه آنرا مهم جلوه داده اند و به اين ترتيب خواسته اند ذهن مردم را به آن سرگرم كنند تا مبادا افکار مردم به سمتهاي ديگر و مسائلي مهمتر متوجه شود.

حال مي پردازيم به بحث پيرامون مسئله فعلي.

در مورد نام خليج مربوطه بايد گفت: ايرانيان تنها و فقط آنرا خليج فارس مي دانند، البته خيلي ديگر نيز اين عقيده را دارند و دلايلي نيز دارند كه مثلاً اين نام را از سالهاي بسيار قديم و از اوايل تاريخ مي دانند. و در مقابل، تعدادي ديگر از كشورهاي عربي آنرا خليج عـربي مي‌نامند.

چه بايد كرد؟

بهترين نامي كه از نظر ما هم صحيح است، هم نامي بسيار نيكو است، و تمامي ما به آن افتخار مي كنيم و موجب وحدت و پايان دادن به اين بحث است، نام زيباي خليـج اسـلامي است.

باید خدمت خواننده گرامي عرض كنم كه اصولاً يكي از اهداف دين اسلام پايان بخشيدن به چنين مسائلي بوده كه در دوره جاهليت نیز بوده است، يكي خود را از اشراف و بزرگان قريش مي‌دانسته و ديگري را فقير و سياهپوست، و از اين قبيل مسائل تفرقه زا، ولي در دين اسلام همه برابرند و ميزان ارزش انسانها به ميزان تقواي آنهاست، حال شايد كسي بگويد نام اين خليج چه ربطي به آن موضوعات دارد؟ بايد بگوييم: هر مسئله‌اي كه باعث تفرقه شود و باعث خوشحالي دشمنان اسلام به طور حتم دين اسلام با آن مخالف است، و تازه در تكيه بر نام، نسب، عشيره و اجداد، در دوران جاهليت نيز بوده است، و امري جديد نيست.

از دلايل ايرانيان اين است كه اين نام در طول تاريخ و از قديم در دوران فلان شاهنشاه بوده است. بايد در جواب گفت: اين شاهان ظالم اينقدر افتخار ندارند كه دائم به آنها استدلال شود. و در مورد قديمي بودن نام خليج بايد گفت: با آمدن اسلام بايد گذشته‌ها را فراموش كرد و فقط تسليم قوانين اسلام شد، كفار و مشركين در طول تاريخ و ابوجهل و ابولهب نيز همين دلايل را مي آورده اند كه ما از راه اجداد و گذشتگان خود بر نمي‌گرديم.

اين مسئله را بايد در اين دوره بررسي كرد، در اين دوره كه كشورهاي اطراف خليج مسلمان و برادرند، نه با صدها سال پیش، و با زمان شاهاني كه معلوم نيست چه دين و راه و روشي داشته اند، و زمانیکه دین اسلام آمد اينكه ما قبلاً چه دين و چه اسم و چه عقايدي داشته ايم را فراموش كنيد (البته عقايد و فرهنگهاي مناسب و اخلاقي كه تضادي با اسلام ندارند مورد نظر ما نيست)[1]. ممكن است نام فارس هم بلا اشكال باشد و در تاريخ هم بوده و كسي هم توجهي به آن نداشته، ولي در زمان فعلي شرايط فرق دارد.

به آقاياني كه بر نام خليج فارس اصرار و پافشاري دارند بايد گفت: مگر شما با نام خليج اسـلامي مشكلي داريد و يا اينكه اسـلام را دوست نداريد؟!!

مطلب مهم ديگر اين است كه اين مرزها و نامها همگي بطور قراردادي و ساخته دست بشر هستند و هميشه در طول تاريخ در حال تغيير بوده اند، ما بايد با ديدي بالاتر به موضوع نگاه كنيم، از ديد اسلامي تمامي كشورهاي مسلمان، امت اسلامي هستند و همگي هموطن می‌باشند (البته مسلمین واقعي و هم فكر) ولي از نظر كساني كه داراي فكري كوچك و سطحي هستند، وطن فقط و فقط به همان معناي مرزبندي شده روي نقشه جغرافيايي است، و هموطن هم فقط همان مردمي هستند كه درون مرز مربوطه به سر مي‌برند و دائم مي‌گويند: وطن فقط دماوند و الوند و فقط ايران و يا خليج تا ابد فارس!! به ايشان بايد گفت: آن مسلماني هم كه در آن طرف دنيا زندگي مي‌كند هموطن ما مي‌باشد.

اي بسا هنـدو و ترك هم زبان         اي بسا دو ترك چون بيگانـگان

همدلي از هم زباني بهتر است     همدلان را خود زباني ديگر است

(مولوی)

در جواب اين مطالب عده‌اي براي عوام فریبی خواهند گفت: اين سخنان شما كلمه حقي است كه از آن برداشتي باطل شده. و ما نیز در جوابشان مي گوئيم: اين سخن حضرت عليu در مورد خوارج كاملاً صحيح بوده است، ولي ما برداشتي باطل نداريم و برعكس برداشتهاي مفيد داريم، مثل ايجاد وحدت و پايان دادن به بحثهاي بي سر و ته، و بازگشت به اسلام واقعي و گذشتن از اسم و رسم گذشتگان و نداشتن تعصب درباره اين اسم و رسم‌ها، و فعلاً در اين زمان از كلمه فارس و عرب برداشتهاي باطل مي شود[2]، نه از كلمه اسـلام كه هميشه مفيد واقع شده است.

در مورد افتخار مكرر و افراطي به گذشته و اشاره به تمدن چند هزار ساله مي گوئيم: كشورهای ديگر نيز تمدني ديرينه و كهن دارند، اگر بخواهيم همينطور بنشينيم و گذشته كشورها را ملاك قرار دهيم، پس بايد بگوئيم: كشور مصر از همه بالاتر و بهتر است، چون تمدني چند هزارساله دارد و هر روز مقبره‌اي تازه يا آثار باستاني جديدي در آن كشف مي‌شود، و در مورد اهرام، مجسمه‌ها، موميايي‌ها و چيزهاي ديگرش كه نيازي به توضيح نيست، و حتي دانشمندان نیز متحير مانده اند كه با تكنولوژي آن زمان چگونه اهرام را با اين سنگهاي بزرگ ساخته اند، و يا كشور چين كه به گفته مورخين هميشه در طول تاريخ داراي تمدن بوده است. پس فقط کشور ايران داراي اين امتيازات نيست و اصلاً نبايد كسي مرتب به این چیزها فخر فروشي كند، ملاك برتري افراد تقوي است.

پيامبر اكرم r فرموده: «ألا إن الناس من آدم، وآدم من تراب، وأكرمهم عندالله أتقاهم»  يعني: هشيار باشيد كه همه انسانها از آدم پديد آمده اند، و آدم از خاك (پس مغرور نباشيد) و بدانيد گرامي ترين انسانها نزد خدا پرهيزكارترين آنهاست. (الفقيه 4/363/5762).

در قرآن نيز در سوره بقره/134 آمده است:

﴿تِلكَ أُمَّةٌ قَد خَلَت لَها ما كَسَبَت وَلَكُم ما كَسَبتُم وَلا تُسأَلونَ عَمّا كانوا يَعمَلونَ﴾

«آن گروه كه درگذشتند، هر كار نيك و بد كردند براي خود و شما هم هرچه كنيد براي خويش خواهيد كرد، و شما مسئول كار آنها نخواهيد بود».

آري، در آن دنيا از شما نمي‌پرسند که ايراني بوده‌اي يا انگليسي؟!!، ترك بوده‌اي يا عرب؟!! بلكه اعمالي كه انجام داده ايد مهم هستند و از آنها سوال مي‌شوید.

يكي ديگر از دلايل مورد بحث اين است كه طرفين درباره بار حقوقي صحبت دارند و مي گويند: وقتي ما مي خواهيم در جوامع بين الملل در مورد جزاير يا چيزهاي ديگر خليج اظهار مالكيت كنيم و همچنين بار حقوقي آنرا ادعا كنيم، در آنجا بايد به اسم آن استناد شود.

در جواب مي گوييم: همه اين موارد به جاي خود و ما نيز با وحدت يكطرفه موافق نيستيم، بلكه دو طرف ماجرا بايد اسم و رسم را كنار گذاشته و نام اسلام را قبول كنند و دو طرف ايجاد وحدت كنند و در مورد مسائل ديگر به خدا توكل كنيد، مطمئن باشيد وقتي با نيتي خير و تصميم براي ايجاد امتي يكپارچه به ميدان آمديد، بقيه مشكلات از قبيل بار حقوقي و … خود به خود حل شده است.

اگر كسي بگويد: چرا نام درياي عمان به اسم عمان است؟ باز هم در جواب مي گوئيم كه دو طرف ماجرا و همه مسلمين بايد دست به دست هم دهند و نامها و مسائل اختلاف انگيز را بردارند، آري، نام درياي عمان را هم مثل خليج اسلامي مي توانيد مثلاً درياي نـور بگذاريد يا درياي فرقـان يا هر اسم اسـلامي ديگر.

شايد هم كسي بگويد: اين صحبتهاي ما خواب و خيالي بيش نيست و چنين افكاري خيلي بلند پروازانه است، بايد گفت: وظيفه ما فقط بيان آن بود تا بدانيد وحدت واقعي از نظر اسلام چيست، نه وحدتهاي ظاهري و مخصوصاً سياسي، چونكه در زمانهاي مختلف ممكن است سياستي ديگر روي كار بيايد كه به وحدت عقيده چنداني نداشته باشد يا بيشتر به خاطر حفظ حكومت و قدرتش دم از وحدت بزند، ولي وحدت ديني، قلبي و واقعي كه در اعماق دل هر برادر مسلمان بايد ريشه كند چيزي ديگر است كه هميشه دشمنان از آن هراس دارند و اين سياستها است[3] كه دين را نردبان خود كرده اند براي رسيدن به مقاصدشان و در ذهن همه طوري وانمود می‌کنند كه دین و ن‍‍‍ژاد شما بهتر است و با بقيه فرق دارد، در صورتيكه اسـلام فقط يك ديـن بوده و با نژاد پرستي مخالف بوده و بقيه فرقه‌ها و چيزهاي ديگر بعدها به آن اضافه شده و پايه و اساسي ندارند.

در انتها یادآور می‌شوم که ما با وطن‌دوستی و داشتن فرهنگی تاریخی مخالف نیستیم، ولی با فخر فروشی و بازیچه دست این و آن شدن و با هر چیزی که باعث تفرقه میان شیعه و سنی، عرب و عجم و بطور کلی باعث تفرقه میان مسلمین شود، به شدت مخالفت می‌کنیم و از نظر ما مطرح کردن این مسائل تفرقه زا بیهوده، مضر و مسخره است، و عقیده ما بر این است که تمامی مسلمین می‌بایست متحد شوند و نامهای گوناگون را کنار بگذارند و حتی چنانچه توانستند (و دشمنان اجازه دادند) مرزهای جغرافیایی را بردارند.

چنانچه پیامبر ص زنده بود چه می کرد؟ و آیا وضع دنیای اسلام بدینگونه بود؟ واقعاً جای تاسف دارد که در اروپا چنین حرکاتی انجام می‌شود، واحد پول یکی می‌شود و مرزها برداشته می‌شود[4]، ولی از اینطرف وضع مسلمانان اینگونه است، و یکی به عرب بودن دلخوش کرده و دیگری به فارس بودن و نژاد آریایی خود.

ديگر قضاوت را به عهده خواننده عزيز مي‌گذاريم تا پس از خواندن اين مطالب، خودش بدون تعصب قضاوت كند.

پایان

پاییز 1386 هجری شمسی

[1] یا باید اسلام را قبول کنید یا همان زرتشتی بمانید و مرتب هم به شاهان گذشته و اسم و رسمهای خود فخر فروشی کنید، البته داشتن گذشته و فرهنگ تاریخی یک کشور امری ضروری است، و ما هم نمی‌گوئیم همه آنها را نابود کنید، بلکه موارد خوب آنرا بگیرید و موارد مضر آنرا کنار بگذارید و دائم هم نشینید و به آنها ببالید و سرگرم گذشته باشید.
[2] در کانالهای ماهواره‌ای نیز مشاهده می شود که وطن پرستان افراطی، اسلام ستیزان و عرب گریزان، دائم ذهن مردم ساده را به سوی این مسئله سوق می‌دهند که: فقط بگوئید: خلیج فارس نه هیچ چیز دیگری!!! مردم باید بفهمند که امثال این دین گریزان اصولاً با کل اسلام مخالفند، و ایرانی بودن را با اسلامی بودن مغایر می دانند، و علت عقب افتادگی ایران را وجود دین اسلام می دانند، پس این افراد نیز دردی را دوا نمی‌کنند، و بیشتر باعث درگیری در منطقه و ایجاد تفرقه می‌شوند.
[3] رجال حکومتی در ایران می‌گویند: سیاست ما عین دیانت ماست، خوب اگر سیاست شما عین دیانت شماست پس چرا نام خلیج فارس را خلیج اسلامی نمی‌گذارید؟ مگر شما جمهوری اسلامی نیستید؟ چرا در این مورد تنها به سیاست می‌چسبید؟
[4] و البته حمله به یک کشور اروپایی همچون حمله به تمامی آنهاست، و حتی آمریکا نیز با ایشان متحد است، ولی از اینطرف هر روز شاهد آن هستیم که به یکی از کشورهای اسلامی حمله می‌شود و بقیه مسلمانان تنها نظاره‌گر هستند.